Mot de la semaine 32: Gortig
Het zou beter "Mot des huit jours" kunnen worden, want ik ben er vrij consequent in om de week een dagje langer te maken. Zo blijkt. Maar ook na 8 dagen is de oogst van het woord vigipirate schamel. Ik heb gegoogled dat er een Plan Vigipirate is, dat in 1978 in Frankrijk is opgesteld met als doel om terrorisme te voorkomen. Dat plan is na 11 september 2001 versterkt actief geworden. Want: "harde tijden vragen om harde maatregelen", zo is de geldende opinie. Vigilant zijn betekent op je hoede zijn. Dus vigipirate betekent "op je hoede zijn voor piraten". Volgens mij is de wereld inmiddels al vigipirate genoeg. Sterker nog, als ik de krant mag geloven (toegegeven, de enige Nederlandse krant die ik hier kan krijgen is de Telegraaf) wordt het nu toch allemaal wat te gortig.
Soms lees ik de column "kringen" van Rob Hoogland. Ik kan me herinneren dat die column er ook al was toen wij vijftien jaar geleden op vakantie in Frankrijk de Telegraaf kochten. En dat ook toen de column vergezeld werd door een fotootje waarmee de naam van de column meteen duidelijk was: niemand heeft zulke donkere wallen als Rob Hoogland. En dat is ook wel begrijpelijk, want die arme man ziet maar het land om zich heen verloederen. Extreem links tiert welig, de moslims kunnnen zich onbeperkt voortplanten terwijl een brave burger, die zijn ongenoegen durft te uiten als crimineel wordt behandeld! En dat ze tegenwoordig in ieder portiek drugs spuiten, dat is toch zeker wel te gortig. Hardwerkende mensen krijgen naheffing van de belasting terwijl linkse flierenfluiters met hun vingers in hun neus wao kunnen aanvragen op het moment dat ze geen inspiratie meer hebben voor hun "kunst". Om nog maar te zwijgen van subsidies.
Ik denk niet dat ik Rob's gedachtegoed helemaal goed weergeef, maar ik krijg vaak koude rillingen van zijn stukjes (vaker nog dan als ik Harry Potter lees). Mijn mening is anders:
Wordt het nu niet wat te gortig met al dat gezeur? Die inbreuk op privacy ten behoeve van onze veiligheid? Worden we er blijer van als iedereen op straat legitimatie moet laten zien? Veiliger als iedere neger gefouilleerd wordt? Iedere afwijkend uitziende persoon zich hiervoor moet verantwoorden?
Is het niet wat te gortig als er mensen gearresteerd worden die niet-commerciele flyers uitdelen in de Kalverstraat? Wat gewoon mag. Terwijl die flyers er juist over gaan dat het wat te gortig wordt? Jupijn, een vriend van Dirk, raadslid voor Amsterdam Anders/De Groenen was het in dit geval. Meer info hier.
En wat is er gortig aan gort? Waarom zou het te gortig zijn om 5 keer in 1 vakantie in bad te gaan? Ik wens u veel succes met deze nieuwe opgave!
posted by Dineke at 6:36 p.m.
2 Comments:
Dit is wat VanDale.nl zegt over gortig:
gor·tig (bn.)
1 (van varkensvlees) met lintwormlarven
Wat moeten we daar nu van maken? Het klinkt in ieder geval niet al te positief. Maar verder zie ik niet echt een verband met de betekenis die ik in mijn hoofd had zitten.
Kan iets eigenlijk ook een beetje gortig zijn? Of niet zo erg gortig? Het is volgens mij een beetje als "hoeven" (iets hoeft nooit wel). Het is "te gortig", of anders niet.
6:34 p.m.
van het dbnl (digitale bibliotheek voor de nederlandse letteren):
717. Het gortig (ook te of al te gortig) maken,
d.w.z. het te bont maken, al te grof maken (18de eeuw), het leelyk door de gort roeren 1) . Eigenlijk beteekent gortig, garstig, ongansch, vinnig, en wordt het van varkens gezegd, die aan het gort (d.i. gerst- en gortachtige korrels in 't vleesch hebben) lijden: later bij uitbreiding vuil, smerig, onzuiver, niet netjes; vgl. Kil.: Koren op de tonghe j. gorte, grando; gortigheyd, het gort, grando, lepra qua porci infestantur; Goedthals, 33: Ein coirne op de tonghe hebben, il a poil sur la langue, d.w.z. hij heeft iets op zijn geweten, is niet geheel zuiver; vgl. Tuinman I, 16; 314: Hij heeft geen gortje op de tong; Harreb. II, 338; Ndl. Wdb. V, 451; Molema, 130; fri. it goartich meitsje; vgl. 16de eeuw: wat of veel (quaet) graens op sine tonghe hebben, iets op zijn geweten hebben, niet zuiver zijn.
Of is het een beetje te gortig om dit geheel te quoten. Eigenlijk vind ik het wel een mooi woord om aan buitenlanders voor te leggen. Ik ga dat zeker een keertje proberen. Maar je ziet hierbove iig dat het wel degelijk gortig kan maken.
Mischien is 'te' wel een mooi Mot de la semaine X. 'te' lijkt heel vaak overbodig te zijn als in te goed. Dat klinkt al bijna negatief. Ook het tegoed op je bankrekening is vaak niet om van te juichen. Ik zal maar niet te veel afwijken, want het word is nu nog gortig. Of mischien moet ik dan juist wel te veel afwijken. Ik weet het niet meer.
Het verbaast me dat de nederlandse taal politie niet al heeft geprobeerd om dit soort rare worden eruit te krijgen, maar mischien moet blij zijn dat ze zich beperken tot de zpelling.
3:23 p.m.
Een reactie posten
<< Home